Break and Protect 2 – BP2 (PI2017703059)
Break and Protect (BP2), hasil idea daripada Dr. Kua Beng Chu adalah alat perangkap lintah marin (Zeylanicobdella arugamensis) yang mampu mengatasi masalah infestasi lintah marin dalam ikan ternak sangkar terutamanya ikan kerapu. Kematian akibat daripada infestasi lintah marin telah dilaporkan di negara Asia Tenggara termasuk Filipina, Singapura, dan Malaysia. Selain menyebabkan kematian, lintah marin juga menyebabkan kecederaan serius dan jangkitan sekunder pada ikan. Sekiranya langkah-langkah pencegahan tidak diambil dengan segera, infestasi akan merebak dan menyebabkan kematian dan kerugian pada penternak.
Terkini keberkesanan BP2 telah juga diuji terhadap 14 spesies ikan ternak lain termasuk bawal, siakap, jenahak dan haruan tasik. BP2 telah dikomersialkan oleh Syarikat 3 Little Fish Sdn. Bhd. dan kini alat ini telah berada di pasaran Malaysia dan Asia Tenggara.
Antara kelebihan penggunaan BP2 adalah pengurangan jangkitan lintah dari 100% kepada 22% dalam tempoh 15 hari dan membolehkan ikan dijual dalam bentuk hidup tanpa luka (RM35/kg) berbanding dengan RM5/ekor (jualan ikan mati dengan luka di badan akibat infestasi lintah). BP2 dikategorikan sebagai teknologi hijau dimana tiada bahan kimia digunakan untuk rawatan ikan. Ia turut mengurangkan kos operasi, masa dan jumlah pekerja kerana BP2 boleh dikendalikan oleh seorang pekerja sahaja.
BP2 telah menerima pelbagai anugerah dan pengiktirafan seperti:
- The Commonwealth Secretary-General’s Innovation for Sustainable Development Awards 2021 (Pemenang)
- Pameran Inovasi dan Reka Cipta Kebangsaan 2018, iCompEx’18 (Naib Johan dan Pingat Emas)
- Inovasi, Reka Bentuk dan Artikulasi Antarabangsa Keempat 2018, i-IDeA 2018 (Pingat Perak)
- Inovasi Jabatan Perikanan Malaysia (Tempat Ketiga)
Kepada yang berninat untuk membeli unit Break and Protect 2, boleh hubungi:
| 3 Little Fish Sdn. Bhd. |
| Emel : info@3lfish.com |
| No. telefon : +6017 – 3388 816 |
| Laman web : https://www.3lfish.com |
| Institut Penyelidikan Perikanan Batu Maung, Penang |
| Dr. Kua Beng Chu (Inovator) |
| kuaben01@dof.gov.my |
| No Telefon : 6013 4334 434 |
| Pn. Nur Ashikin Arbi |
| ashikin@dof.gov.my |
| No Telefon : 60 11-2181 3032 |
Keterangan ringkas IP : Kit ujian pantas yang khusus dan mudah untuk pengesanan jantina dan varieti ikan Arowana (Scleropages formosus).
Masalah yang hendak diatasi: Penentuan jantina Arowana penting dalam mendapatkan hasil persenyawaan yang maksimum. Ini boleh dicapai dengan mempunyai nisbah induk jantan dan betina yang optimum di dalam kolam. Walaubagaimanapun, Arowana jantan dan betina sukar dibezakan dengan mata kasar. Penentuan jantina berdasarkan fenotip fizikal hanya sesuai untuk ikan yang matang (umur 3-4 tahun) dengan 50-60% ketepatan serta amat bergantung kepada pengalaman. Pengecaman jantina dengan kaedah biologi molekul lebih tepat (> 95%), namun memerlukan peralatan yang mahal serta berteknikal tinggi dan agak mengambil masa (2-3 hari).
Manfaat:
- Mesra pengguna, pantas (dalam 5 minit), portable, sesuai digunakan di lapangan;
- Pegecaman khusus jantina Arowana di peringkat juvenil atau dewasa;
- Tidak mencedera atau membunuh ikan yang diuji;
- Pengesanan terus tanpa memerlukan alatan lain seperti alat Polymerase Chain Reaction;
- 85% tepat.
Inventor: Dr. Chew Poh Chiang, En. Zulkafli Rashid, Prof. Lee Yook Heng (UKM), En. Dedi Futra (UKM).
Nisbah Pemilikan: 50% (FRI, Jabatan Perikanan Malaysia): 50% (UKM).
Anugerah yang dimenangi: Malaysia Agricultural Invention Show (MAgIS) 2015 – Pingat Perak.
| Untuk maklumat lanjut sila hubungi: |
| Dr. Chew Poh Chiang (chew@dof.gov.my) |
| Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Glami Lemi, 71650, Titi, Jelebu, Negeri Sembilan. |
| Tel: 606-613 3000, Faks: 606-613 8352 |
Keterangan ringkas IP: Ciptaan ini berkaitan dengan komposisi makanan induk udang yang berkhasiat untuk kesihatan dan prestasi pembenihan serta kaedah untuk menyedia, menyimpan dan menggunakan makanan ini. Formulasi ini dinamakan PrimEZeat.
Masalah yang hendak diatasi: Induk udang biasanya akan diberi makan sotong, kerang atau cacing segar yang tidak diproses. Makanan ini sering dicemari dengan patogen sama ada bakteria, parasit ataupun virus. Atas sebab ini, makanan segar tidak sesuai dijadikan makanan induk udang kerana berisiko membawa penyakit dan mencemar air ternakan.
Manfaat:
- Boleh disimpan sehingga berbulan dalam peti sejuk;
- Mudah untuk disedia dan diguna;
- Higenik;
- Nilai untuk wang;
- Kurangkan jangkitan penyakit, tingkatkan kadar kemandirian dan kekalkan prestasi pembenihan.
Inventor: En. Mohammed Suhaimee Abd Manaf.
Anugerah yang dimenangi: The National Innovation & Invention Competition Exhibition, 2018 (iCompEx’18) – Pingat Emas.
Untuk maklumat lanjut sila hubungi:
En. Mohammad Suhaimee bin Abd Manaf (suhaimee@dof.gov.my)
Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Pulau Sayak, 08500 Kota Kuala Muda, Kedah, Malaysia
Tel: 604-4374021, Faks: 604-4374470
Keterangan ringkas IP: Vaksin daripada pencilan bakteria tempatan yang dicampur dalam makanan ikan untuk mencegah penyakit Streptococcosis dalam ikan. Vaksin ini dinamakan StrepToVax.
Masalah yang hendak diatasi: Streptococcosis adalah penyakit ikan yang endemik di Malaysia dan selalunya menjangkiti ikan tilapia. Jangkitan yang serius boleh mengakibatkan sehingga 60% kematian atau lebih. Kaedah kawalan utama adalah pemberian vaksin. Majoriti vaksin yang ada di pasaran adalah dalam bentuk suntikan. Proses suntikan adalah rumit dan memerlukan tenaga buruh yang ramai dan memberi tekanan kepada ikan.
Manfaat:
• Lebih murah daripada vaksin komersil;
• Lebih khusus untuk jangkitan dan persekitaran di Malaysia;
• Ikan tidak tertekan;
• Keputusan daripada ujian lapangan menunjukkan StreptoVax boleh memberi perlindungan dalam tempoh 4 bulan pertama dengan kadar kemandirian 75–80%.
Inventor: Dr. Siti Zahrah, Dr. Md. Sabri Mohd Yusoff (UPM), Dr. Mohd Firdaus Nawi, (UIAM), Prof. Dr. Mohd Zamri Saad (UPM), En. Hanan Mohd Yusoff, En. Zulkafli Abd Rashid.
Pemilikan: 50% FRI, Jabatan Perikanan Malaysia: 30% Universiti Putra Malaysia: 20% National Institute of Biotechnology Malaysia (NIBM)
Anugerah yang dimenangi: Malaysia Agricultural Invention Show (MAgIS) 2015 – (Pingat Emas).
Untuk maklumat lanjut sila hubungi:
| En. Mohd Syafiq Mohammad Ridzuan (syafiq@dof.gov.my) |
| Dr. Azila Abdullah (azila@dof.gov.my) |
| National Fish Health Research Division (NaFisH), Institut Penyelidikan Perikanan (FRI), 11960 Batu Maung, Pulau Pinang. |
| Tel: 604-626 3922, Faks: 604-626 3977 |
Keterangan ringkas IP: Formulasi makanan ikan keli yang berasaskan sisa daripada industri pemprosesan ayam khususnya usus ayam (yang dijadikan tepung). Formulasi ini dinamakan EcoCIM Feed.
Masalah yang hendak diatasi: Kenaikan harga tepung ikan yang merupakan sumber utama protein dalam formulasi makanan ikan memberi kesan langsung kepada kos operasi akuakultur. Dianggarkan 40-60% daripada kos pengeluaran ikan adalah daripada makanan ikan. Hampir semua bahan mentah utama dalam makanan ikan seperti tepung ikan, tepung kacang soya dan jagung diimport. Pada 2015, makanan haiwan menyumbang 30% (RM5.6 billion) daripada defisit import agro makanan negara. Penternak banyak menggunakan perut ayam segar yang tidak bersih dan boleh merosakkan alam sekitar.
Manfaat:
- Bekalan yang banyak boleh diperolehi daripada industri pemprosesan ayam;
- Mesra alam sekitar, tidak mencemarkan air ternakan;
- Lebih murah daripada penggunaan usus ayam segar;
- Tiada kekotoran/bahan tidak bersih;
- Mudah digunakan dan disimpan berbanding usus ayam segar.
Inventor: En. Hanan Mohd Yusof dan Tn. Hj. Rosly b. Hassan
Anugerah yang dimenangi:
1. Malaysia Agricultural Invention Show (MAgIS) 2015-Pingat Perak.
2. Halal Hi-Tech Challenge 2016 (Anjuran Agensi Inovasi Malaysia) 2016-Dana pengkomersialan RM 800,000.00.
Untuk maklumat lanjut sila hubungi:
| En. Hanan Mohd Yusof (hanan@dof.gov.my) |
| Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Glami Lemi, 71650, Titi,Jelebu, Negeri Sembilan, Malaysia |
| Tel: 606-613 3000, Faks: 606-613 8352 |
Keterangan ringkas IP: Mesin ekstruder satu fasa mampu milik yang boleh digunakan oleh penternak ikan berskala kecil untuk menghasilkan makanan pelet terapung untuk akuakultur.
Masalah yang hendak diatasi: Secara umum kos pelet komersial di pasaran semakin meningkat. Penternak ikan skala kecil dan sederhana tidak sanggup menanggung beban harga makanan dan memilih untuk menghasilkan pelet buatan ladang yang timbul untuk memudahkan pengurusan makanan. Namun, kebanyakan penternak tiada latarbelakang bidang elektrik dan kejuruteraan mesin. Hanya mesin ekstruder sahaja yang sesuai untuk menghasilkan pelet timbul. Namun, mesin ekstruder pelet sedia ada di pasaran beroperasi dengan bekalan elektrik tiga fasa (three-phase), 415 volt. Manakala kawasan kolam dan sangkar terletak di pedalaman hanya mempunyai bekalan kuasa satu fasa, 240 volt sahaja dan akan memerlukan kos yang lebih tinggi untuk pendawaian tiga fasa. Penyelidikan oleh FRI, DOF melalui khidmat nasihat Agensi Nuklear Malaysia (ANM) telah dapat membangunkan prototaip ekstruder untuk menghasilkan pelet timbul namun teknologi inverter 1-fasa hanya berfungsi menggerakkan prototaip mesin namun tidak berkeupayaan menujah premiks melalui prototaip mesin melainkan masih bergantung kepada bekalan 3-fasa. Oleh yang demikian, penyelidikan FRI, DOF dengan menggunakan kapasitor dan panel kawalan elektrik teknologi baru mampu menghasilkan pelet timbul daripada premiks yang dimasukkan melalui mesin MSPEX menggunakan bekalan elektrik 1-fasa.
Manfaat:
- Lebih padat dan mudah digunakan;
- Menggunakan bekalan kuasa 1-fasa;
- Menjimatkan sehingga lebih 40% berbandiing mesin dengan bekalan kuasa 3-fasa;
- Keselamatan pekerja lebih terjamin kerana tidak perlu menghidupkan motor semasa mencuci dan membersih mesin MSPEX. Pekerja hanya perlu menarik keluar skrew dan membersihkannya menggunakan scrapper plastik.
Inventor: En. Mohammed Suhaimee bin Abd Manaf, En. Hanan Mohd Yusof, Dr. Ahmad Daud Om.
Anugerah yang dimenangi:
Malaysia Technology Expo (MTE 2022) – Pingat Emas dan Anugerah Khas daripada Chinese Innovation and Invention Society (CIIS), Taiwan bagi Kategori Public Service Innovation Awards.
Untuk maklumat lanjut sila hubungi:
| En. Mohammed Suhaimee bin Abd Manaf (suhaimee@dof.gov.my) |
| Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Pulau Sayak, 08500 Kota Kuala Muda, Kedah. |
| Tel: 604-4374021, Faks: 604-4374470 |
Keterangan ringkas IP: Fomulasi makanan kematangan khusus untuk ikan kap menggunakan bahan alternatif yang lebih diterima dan lebih murah. Formulasi ini dinamakan NutriKarp Aquafeed.
Masalah yang hendak diatasi: Pada masa ini, tiada diet khusus untuk induk ikan air tawar di pasaran. Pengusaha hatceri kesemuanya menggunakan makanan komersial untuk ternakan yang tidak menepati keperluan zat pemakanan induk yang optimum bagi tujuan perkembangan gonad dan benih yang berkualiti. Selain itu, bahan aditif di dalam diet komersial bagi tujuan menggalakan kematangan induk ikan seperti asid arakidonik (ARA) adalah mahal dan biasanya daripada sumber yang tidak bersih seperti hati khinzir.
Manfaat:
- Formulasi tempatan;
- Penggunaan bahan mentah ARA yang lebih murah berbanding ekstrak alga Schizochymtrium sp.;
- Menggunakan sumber alternatif daripada sumber khinzir;
- Mempercepatkan kadar pematangan ikan kelah/empurau;
- Mempercepatkan kadar tumbesaran ikan kelah/empurau.
Inventor: En Hanan Mohd Yusof dan En. Muhamad Zudaidy bin Jaapar.
Untuk maklumat lanjut sila hubungi:
En Hanan Mohd Yusof (hanan@dof.gov.my)
Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Glami Lemi, 71650 Titi, Jelebu, Negeri Sembilan.
Tel: 606-613 3000, Faks: 606-613 8352
Keterangan ringkas IP: Pra-campuran segera makanan ikan yang boleh membantu penternak menyediakan pelet ikan buatan ladang sendiri. Formulasi ini diberi nama GrowEZmix.
Masalah yang hendak diatasi: Memandangkan pelet komersial di pasaran semakin mahal, kebanyakan petani tempatan beralih menggunakan makanan ikan buatan ladang. Walaubagaimanapun, mereka menghadapi kesukaran untuk menghasilkan pelet keluaran ladang sendiri secara konvensional. Kebanyakan mereka tidak mempunyai kemahiran asas dalam merumuskan makanan ikan yang seimbang daripada segi nutrisi. Di samping itu, kos mendapatkan bahan makanan di pasaran runcit juga tinggi.
Manfaat:
- Menjimatkan kos sehingga 15%, kerana produk dihasilkan dalam skala besar oleh pengeluar makanan tempatan;
- Mudah dan cepat diproses kerana tidak perlu merumus, mengisar atau menimbang bahan mentah;
- Formulasi fleksibel. Terdapat pilihan untuk premix protein kasar 28%, 30%, 32%, 38% tanpa bahan terlarang;
- Tidak perlu kemahiran formulasi makanan. Hanya campurkan dengan minyak dan air;
- Boleh diproses terus dengan mesin penyemperit;
- Pelet yang telah siap boleh terus disuap kepada ikan tanpa perlu dikeringkan. Tiada pengeringan ketuhar diperlukan;
- Boleh disimpan pada suhu bilik selepas proses;
- Tempoh 2 hari penggunaan.
Inventor: En. Mohammed Suhaimee bin Abd Manaf, En. Hanan Mohd Yusof dan Dr. Ahmad Daud Om.
Untuk maklumat lanjut sila hubungi:
En. Mohammed Suhaimee bin Abd Manaf (suhaimee@dof.gov.my)
Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Pulau Sayak, 08500 Kota Kuala Muda, Kedah, Malaysia
Tel: 604-4374021, Faks: 604-4374470
